Glocom những điều cần biết

Glocom những điều cần biết
Glocom hay còn gọi là bệnh thiên đầu thống hoặc cườm nước. Glocom được dùng để gọi một nhóm bệnh có những đặc điểm chung là nhãn áp tăng cao qua mức chịu đựng của mắt dẫn đến lõm, teo đĩa thị thần kinh và tổn hại thị trường đặc hiệu. Đây là một bệnh thường gặp, mang tính xã hội cao, ảnh hưởng đến sức khoẻ cộng đồng vì bệnh là một trong những nguyên nhân chủ yếu gây mù lòa vĩnh viễn trên thế giới cũng như ở Việt Nam. Glôcôm đứng thứ hai trong các nguyên nhân gây mù loà thường chỉ đứng sau đục thể thủy tinh. Bệnh nguy hiểm ở chỗ các tổn thương do do glocom gây ra không có thuốc điều trị hoặc một biện pháp can thiệp nào có thể phục hồi được những tổn thương chức năng và thực thể trên mắt của người bệnh, tổn thương glocom là tổn thương vĩnh viễn không hồi phục. Cơ chế bệnh sinh gây ra là do nhãn áp tăng cao ( từ 25mmHg trở lên) gây tổn hại các tế bào hạch võng mạc (một loại neuron thần kinh ở mắt). Các tế bào này khi đã bị tổn thương thì không có khả năng tăng sinh, do vậy các tổn hại thị giác trong Glôcôm là không hồi phục được. Thị trường của người bệnh bị thu hẹp, khi soi đáy mắt của người bệnh có dấu hiệu lõm teo đĩa thị.

Hình ảnh mô tả mắt bình thường và mắt bị Glocom
Cho đến thời điểm hiện nay, những nguyên nhân dẫn đến bệnh glocom vẫn chưa được xác định rõ ràng và chính xác nhất, tuy nhiên các đối tượng dưới đây thường sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh. Yếu tố di truyền: Nếu như trong gia đình của bệnh nhân có người bị glocom thì nguy cơ mắc bệnh của những người khác trong gia đình (những người có cùng huyết thống) sẽ có khả năng bị bệnh cao hơn với người khác. Người thường xuyên sử dụng thuốc nhỏ mắt hoặc thuốc dùng đường toàn thân có thành phần corticoid kéo dài, những người bị các bệnh lý như là cao huyết áp, đái tháo đường, bỏng mắt, chấn thương mắt…Những người có nhãn cầu nhỏ như bị viễn thị nặng, giác mạc nhỏ hoặc những người thường hay lo âu, dễ xúc cảm. Bệnh Glocom  có thể phát triển ở mọi lứa tuổi khác, bao gồm cả trẻ em, thường xảy ra ở lứa tuổi trung niên với những người trên 35 tuổi. Khi tuổi càng cao, khả năng mắc glocom càng lớn. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng phụ nữ có nguy cơ bị glocom cao gấp 2 lần đàn ông.
Bệnh Glôcôm rất phức tạp do có rất nhiều hình thái với những cơ chế bệnh sinh, biểu hiện lâm sàng khác nhau. Glôcôm góc đóng thường có biểu hiện lâm sàng thể Glôcôm cấp tính, bệnh thường khởi phát một cách đột ngột với những biểu hiện cảnh báo sự xuất hiện của bệnh glocom bao như: Người bệnh đau nhức mắt dữ dội, cơn đau dần lan ra nửa đầu cùng bên, đau đầu âm ỉ, nhức nhối. Mắt có cảm giác căng, tức, bị chảy nước mắt, mắt đỏ,  nhìn mờ đi, nhiều khi thấy màn sương ở trước mắt, tầm nhìn bị thu hẹp. Khi dùng tay sờ vào mắt thấy nhãn cầu căng cứng. Người bệnh có cảm giác buồn nôn, nôn, chán ăn, có hiện tượng bị sợ ánh sáng, sợ tiếng động. Các biểu hiện rầm rộ nên người bệnh thường đi khám chữa ngay nhưng nếu không được chữa trị kịp thời sẽ gây mù lòa trong thời gian ngắn chỉ vài ba ngày.


Hình ảnh mắt bị Glocom cơn cấp.
Glôcôm góc đóng, có khả năng phòng ngừa. Điều trị dự phòng bằng laser mống mắt chu biên được thực hiện trong giai đoạn đầu của bệnh (khi mắt có góc đóng nhưng vẫn chưa phát triển thành bệnh tăng nhãn áp.
Glôcôm góc đóng mạn tính hoặc glocom góc mở bệnh âm thầm tiến triển mạn tính. Đa số bệnh nhân không đau nhức mắt hay đau nhức đầu, một số có cảm giác nặng, căng tức mắt thoáng qua, nhìn mờ như qua màn sương, nhìn vật phát sáng thấy có quầng xanh đỏ, các biểu hiện xuất hiện thành từng cơn ngắn rồi tự hết, khiến bệnh nhân chủ quan không đi khám. Đôi khi bệnh nhân phát hiện được do tình cờ bịt một mắt thấy mắt kia không nhìn thấy gì. Đa số bệnh nhân khi đến khám thị lực đã giảm nặng hoặc mất hoàn toàn.  

 
Không có phương pháp nào phòng ngừa bệnh tăng nhãn áp. Tuy nhiên nếu được chuẩn đoán và điều trị sớm bệnh Glocom có thể làm chậm và ngăn chặn tổn thương thần kinh thị giác, giảm nguy cơ dẫn đến mù loà cho người bệnh. Khuyến  cáo với người dân: Những người từ 40 tuổi trở lên và đặc biệt những người có yếu tố di truyền như có ba mẹ hay ông bà bị Glôcôm thì nên khám kiểm tra nhãn áp thường quy. Thường xuyên đi khám mắt 1 đến 2 lần trong một năm để phát hiện những dấu hiệu bệnh Glocom và các bệnh lý về mắt khác. Không được tự ý sử dụng thuốc, không lạm dụng các thuốc có chứa corticoid nhất là những thuốc tra tại mắt vì có thể dẫn đến mù loà do bị glôcôm, đục thể thuỷ tinh, loét giác mạc... Nếu phải dùng thuốc có corticoid điều trị bệnh toàn thân trong một thời gian dài thì phải khám chuyên khoa mắt để phát hiện sớm những những biến chứng do thuốc gây ra cho mắt. Những người bị mắc bệnh đái đường, bệnh cao huyết áp cần thiết được điều trị đúng để đường huyết, hoặc huyết áp ổn định ở mức bình thường, mặt khác phải được kiểm tra đáy mắt định kỳ nhằm phát hiện tình trạng võng mạc thiếu máu do những bệnh này gây ra để điều trị laser dự phòng glôcôm tân mạch. Những người được chẩn đoán bị đục thể thuỷ tinh cần theo dõi và mổ đúng thời điểm để tránh những biến chứng do đục thể thuỷ tinh giai đoạn cuối gây ra. Các trường hợp bị bỏng mắt do hoá chất, chấn thương mắt cần phải được sơ cứu đúng, kịp thời, điều trị đúng, tích cực để hạn chế dính mống mắt, các di chứng dẫn đến Glocom do chấn thương. Khi thấy có các biểu hiện bất thường của mắt cần đi khám tại các cơ sở y tế có bác sỹ chuyên khoa Mắt để được điều trị kịp thời

 Khi đã được chẩn đoán và điều trị Glocom bệnh nhân cần điều trị và theo dõi theo đúng chỉ dẫn của bác sỹ không tự ý dừng thuốc đang điều trị hoặc tự mua thuốc về dùng. Khám lại theo đúng hẹn.

 
Glocom không chỉ khiến người bệnh cảm thấy khó chịu, giảm thị lực dần dần mà lâu ngày còn có thể dẫn tới mù lòa. Đôi mắt là tài sản quý giá của con người vì chất lượng cuộc sống của bạn hãy bảo vệ cho đôi mắt sáng khỏe tinh anh.

Tác giả: Bs CKI Dương Thị Hương